Suy dinh dưỡng protein năng lượng là một vấn đề sức khỏe quan trọng và phổ biến đặc biệt ở trẻ em trong các nước đang phát triển. Phương pháp điều trị suy dinh dưỡng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng, có thể bao gồm điều trị suy dinh dưỡng nhẹ hoặc suy dinh dưỡng nặng cho trẻ.

Suy dinh dưỡng là tình trạng bệnh lý xuất phát từ việc cung cấp không đủ hoặc không cân đối các chất dinh dưỡng trong chế độ ăn hàng ngày của cơ thể. Suy dinh dưỡng protein năng lượng xảy ra khi trẻ thiếu hụt protein và năng lượng trong thời gian dài, dẫn đến sự phát triển về cả thể chất lẫn tinh thần bị chậm trễ.

Các nguyên nhân gây suy dinh dưỡng protein năng lượng

Suy dinh dưỡng protein năng lượng có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

• Thiếu kiến thức dinh dưỡng của người chăm sóc trẻ, đặc biệt là người mẹ.

• Sự thiếu hụt sữa mẹ dẫn đến việc nuôi trẻ bằng nước cháo hoặc bột pha loãng.

• Việc bổ sung thức ăn quá sớm hoặc quá muộn trong quá trình phát triển của trẻ.

• Trẻ bị đau ốm, đặc biệt là khi mắc các bệnh như tiêu chảy, và cha mẹ hoặc người chăm sóc trẻ cho trẻ nhịn ăn hoặc kiêng bú, chỉ cho ăn cháo pha loãng với chút muối, dẫn đến suy dinh dưỡng protein năng lượng nếu tình trạng này kéo dài.

• Chất lượng và lượng thức ăn cung cấp cho trẻ không đảm bảo.

• Trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng như sởi, kiết lị, hoặc tiêu chảy kéo dài.

Những nguyên nhân này đều đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra suy dinh dưỡng protein năng lượng, và tình trạng này cũng có thể trở nên phức tạp hơn nếu trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng thứ phát, khiến cho suy dinh dưỡng trở nên nặng hơn.

Nguy cơ gây suy dinh dưỡng protein năng lượng

Có một số yếu tố có thể tăng nguy cơ cho việc phát triển suy dinh dưỡng protein năng lượng ở trẻ, bao gồm:

• Sinh non, thấp cân, và suy dinh dưỡng từ khi còn trong bào thai.

• Các bệnh dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch, hay bệnh lý dị tật tim mạch.

• Các bệnh di truyền như hội chứng Down.

• Cơ địa tiết dịch như chàm.

• Điều kiện môi trường sống, bao gồm thói quen ăn uống, môi trường ô nhiễm, và cung cấp dịch vụ y tế kém, đều có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của suy dinh dưỡng protein năng lượng ở trẻ, đặc biệt là ở các nước kém phát triển và nghèo đói.

Cách điều trị suy dinh dưỡng protein năng lượng

Khi trẻ mắc suy dinh dưỡng do thiếu protein năng lượng, thường đi kèm với thiếu hụt các dưỡng chất khác như vitamin A, kẽm, sắt,... và có thể gây ra các bệnh lý kèm theo như nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, hô hấp, hội chứng kém hấp thu, hay các dị tật bẩm sinh,...

Do đó, nguyên tắc điều trị suy dinh dưỡng protein năng lượng bao gồm:

• Điều trị các bệnh lý kèm theo.

• Cung cấp chế độ ăn phù hợp cho trẻ.

• Bổ sung các vitamin và khoáng chất cho trẻ.

Điều trị suy dinh dưỡng protein năng lượng ở mức độ nhẹ hoặc vừa:

• Trẻ có thể được điều trị tại nhà, với sự tư vấn của các bác sĩ dinh dưỡng.

• Điều chỉnh chế độ ăn của trẻ theo hướng dẫn. Trong trường hợp trẻ đang được cho bú mẹ, nên tiếp tục cho bé bú và kéo dài thời gian bú đến 18 - 24 tháng hoặc lâu hơn.

• Cha mẹ và người chăm sóc trẻ cần phòng tránh và sớm phát hiện các bệnh nhiễm trùng có thể phát sinh do suy dinh dưỡng protein năng lượng, để có biện pháp điều trị kịp thời cho trẻ.

• Thường xuyên kiểm tra cân nặng của trẻ để có những điều chỉnh phù hợp.

Điều trị suy dinh dưỡng protein năng lượng ở mức độ nặng:

Đối với trẻ mắc suy dinh dưỡng protein năng lượng ở mức độ phức tạp hoặc có các biến chứng, hoặc bệnh lý kèm theo, trẻ sẽ được điều trị nội trú theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).