Tìm hiểu về DHA và ARA

DHA (axit docosahexaenoic) và ARA (axit arachidonic) là hai axit béo rất có lợi cho sự phát triển não bộ và nhận thức ở trẻ. Trong đó, mỗi chất sẽ có những tác dụng khác nhau:

DHA là chất gì?

DHA là axit béo Omega-3 được tìm thấy trong sữa mẹ, dầu cá hay tảo biển. DHA đóng vai trò thiết yếu cho quá trình hoàn thiện cấu trúc não bộ, chiếm 15% tổng axit béo ở phần não trán - nơi điều khiển khả năng suy nghĩ và quá trình tư duy. Chưa kể, công dụng của DHA còn có mối quan liên quan trực tiếp đến việc cải thiện thị lực và chức năng nhận thức ở trẻ.

ARA trong sữa là gì?

ARA (hay AA) là một dạng axit béo được chuyển hóa từ Omega-6 có trong sữa mẹ. Giống như DHA, tác dụng của ARA cũng giúp kích hoạt dây thần kinh trong não và các chức năng khác như chức năng miễn dịch, hình thành mạch máu, phát triển xương và chức năng của tim. Do đó, nếu bổ sung sữa DHA cho bé, ARA cũng phải được thêm vào công thức nhằm duy trì sự cân bằng của các axit béo.

Kết hợp bổ sung DHA và ARA cho công dụng tuyệt vời đối với trẻ

Nhiều nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng về việc bổ sung DHA và ARA rất quan trọng với sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Cụ thể:

Giúp phát triển trí não, hệ thần kinh và thị lực

Theo một nghiên cứu tiến hành trên trẻ bú mẹ, những trẻ có thị lực cao và khả năng nhận biết ngôn ngữ tốt nhờ được cung cấp nguồn sữa dồi dào DHA và ARA. Đây là những thành phần cơ bản của màng tế bào, chiếm khoảng ¼ trọng lượng khô của não, có tác động tích cực đến sự phát triển của tế bào thần kinh, cũng như hệ thống thị giác và nhận thức.

Axit béo DHA và ARA hỗ trợ sự phát triển thị lực của trẻ nhũ nhi, đồng nghĩa giúp phát triển trí não hiệu quả. Bởi lúc này trẻ chưa biết nói, nên sự phát triển trí não và diễn đạt suy nghĩ sẽ được đánh giá qua thị lực.

Bên cạnh đó, DHA, ARA còn góp phần làm tăng chỉ số trí tuệ của trẻ em và làm chậm sự lão hóa trí não của người trưởng thành.

Tăng cường khả năng miễn dịch

Các nghiên cứu khoa học cũng chứng minh, “bộ đôi” DHA, ARA đều có khả năng tăng cường miễn dịch cho trẻ. Theo đó, một nghiên cứu năm 2014 cho thấy trẻ sơ sinh bú sữa công thức có chứa DHA và ARA với hàm lượng tiêu chuẩn đã giảm đáng kể tỷ lệ mắc viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, nghẹt mũi, tiêu chảy, dị ứng, so với trẻ bú sữa công thức không có hoặc chứa rất ít các chất bổ sung này.

Từ những công dụng kể trên, có thể nói, để giúp trẻ phát huy tối đa sức mạnh trí não, thị lực, khả năng tư duy và cải thiện hệ miễn dịch, cha mẹ nên tận dụng “cơ hội vàng” để bổ sung DHA và ARA cho trẻ. Nhưng cần bổ sung theo một tỷ lệ và hàm lượng tối ưu.

Bổ sung DHA, ARA bao nhiêu là đủ?

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO), tỷ lệ bổ sung DHA/ARA chuẩn:

Đối với trẻ sơ sinh (0 - 12 tháng tuổi): Tỷ lệ DHA/ARA cần thiết cho trẻ là ½, đây là tỷ lệ gần giống với sữa mẹ nhất. Hàm lượng tối ưu đối với sự phát triển của trẻ là DHA 17 mg/100 Kcal và ARA 34 mg/Kacl, tương đương với 76 mg DHA và 152 mg ARA trong 100 g sữa bột.

Đối với trẻ nhỏ (1 - 6 tuổi): DHA, ARA cần bổ sung là 75 mg/ngày, hoặc có thể tùy theo lứa tuổi và cân nặng của trẻ mà phụ huynh cân chỉnh cho phù hợp.

Bên cạnh đó, thời điểm bổ sung DHA, ARA quan trọng nhất là trong những năm đầu sau khi sinh, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi. Bởi đây là giai đoạn “vàng” trí não trẻ phát triển rất nhanh, nên nhu cầu về năng lượng và chất dinh dưỡng nuôi não bộ cũng tăng cao. Chưa kể, đây là lúc khả năng miễn dịch của bé đang hoàn thiện nên còn khá kém, không đủ sức chống đỡ thường dễ bị vi khuẩn, virus tấn công gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách bổ sung DHA và ARA cho trẻ mẹ nên biết

Nhiều phụ huynh cũng thắc mắc không biết nên bổ sung DHA, ARA cho trẻ như thế nào mới đúng? Do cơ thể không thể tự tổng hợp các axit béo DHA và ARA, nên trẻ cần được bổ sung qua sữa mẹ, sữa công thức hay từ thức ăn dặm như sau:

Bổ sung qua sữa mẹ

Thành phần sữa mẹ đặc biệt phong phú DHA và ARA, trong đó, chế độ ăn của mẹ sẽ quyết định trực tiếp đến chất lượng sữa. Vì vậy, mẹ cần phải có chế độ ăn uống hợp lý, đảm bảo cung cấp đủ, cân đối các dưỡng chất (đạm, béo, bột đường, vitamin và khoáng chất) và chú ý tăng cường những dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển não bộ của con (DHA, sắt, kẽm, iốt, vitamin nhóm B...).

Những chất này thường có nhiều trong các loại cá biển sâu (như cá chép, cá thu, cá hồi…), các loại dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu oliu…), dầu gan cá, hoặc mẹ có thể uống thêm sữa bầu có bổ sung DHA và ARA.

Bổ sung qua sữa bột công thức

Dựa trên vai trò thiết yếu mà DHA và ARA đối với sự phát triển của trẻ, Tổ chức Y tế Thế giới đã tán thành việc bổ sung 2 axit béo trên vào sữa công thức. Trong đó, ARA được khuyến nghị bổ sung vào sữa ít nhất với nồng độ gấp đôi DHA, để duy trì sự cân bằng của các axit béo sao cho phù hợp với hàm lượng có trong sữa mẹ. Chính vì thế, trong trường hợp bà mẹ mất sữa, không đủ sữa, có sữa nhưng chất lượng kém, hoặc cai sữa sớm thì có thể dùng sữa công thức có chứa hàm lượng DHA, ARA… nhằm thay thế vào phần sữa mẹ trẻ bị thiếu hụt.

Bổ sung qua thực phẩm cho trẻ ăn dặm

Song song với uống sữa đều đặn, để trẻ trong độ tuổi ăn dặm hấp thu tối ưu các axit béo DHA, ARA, mẹ có thể chế biến cho trẻ các món ăn như:

• Cá béo gồm cá trích, cá ngừ, cá mòi…

• Chiết xuất từ dầu cá.

• Hàu, tôm, cua, mực.

• Lòng đỏ trứng.

• Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều.

• Súp lơ, bí ngô, bắp cải, cải xoăn…

Có thể nói, bổ sung DHA và ARA từ sớm và liên tục là vô cùng cần thiết, không chỉ quan trọng đối với sự phát triển của trẻ mà còn mang đến ý nghĩa lâu dài về sau. Ngoài việc bổ sung DHA cho bé thông qua thực phẩm, cha mẹ cũng có thể cung cấp DHA cho trẻ thông qua những loại viên uống bổ sung. Tuy nhiên, cần tham khảo ý kiến bác sĩ về liều lượng và cách sử dụng trước khi cho bé uống, tránh dùng quá liều có thể gây hại cho sức khỏe.